Etiket: İnönü Savaşları

tarihinde yayınlandı tarafından

2. İnönü Savaşı (23 Mart-1 Nisan 1921) – ll İnönü Savaşı’nın Sonucu

2.İnönüLondra Konferansı”nda umdukları sonucu elde edemeyen İngilizler, Sevr Antlaşması“nı bir an önce uygulamaya başlamak için Yunanlıları, Anadolu”da yeniden saldırıya geçmeye teşvik ettiler. Yunan hükümeti de böyle bir saldırıya istekli idi. Yunanlılar, 1. İnönü savaşında zedelenmiş olan haysiyetlerini kurtarmak istiyorlardı.Bu sırada küçük Asya Ordusu Komutanlığı, emrindeki iki kolordunun büyük kısımları ile yine Bursa ve Uşak bölgelerinde bulunmakta idi. Bursa bölgesindeki 3. Kolordu, üç piyade tümeni ile bir süvari tugayı ve kolorduya bağlı birliklerinden, Uşak bölgesindeki 1. Kolordu ise üç piyade tümeni ile kolorduya bağlı birliklerinden meydana geliyordu. Ayrıca ordu emrinde üç piyade tümeni ile orduya bağlı birlikleri vardı.

Yunan donanması Karadeniz ve Ege Denizi”-nde bulunuyordu. Bu donanma Karadeniz”deki Türk ulaştırma hareketlerini kontrol altında tutmaya çalışıyordu. 1921 Mart”ı başlarında “Eskişehir-Afyonkarahisar bölgesini ele geçirmek” görevini üstlenen Küçük Asya Ordusu Komutanlığının hazırladığı harekat planına göre: Saldırı, 1. ve 3. kolorduların hareketleriyle Eskişehir yönünde yapılacak, 3. kolordu İne-göl-Eskişehir doğrultusunda ilerleyerek, İnönü bölgesindeki Türk kuvvetlerine cephe ve kanatlarından saldırarak Eskişehir”i alacak, bu sırada Uşak”tan ilerleyecek olan 1. kolordu, Kütahya yolu ile İnönü bölgesindeki Türk kuvvetlerinin yan ve gerilerine saldıracak; bu kolordu, ayrıca Afyon-karahisar”daki Türk birliklerine karşı Uşak-İzmir yolunu emniyet altında bulunduracaktı. Bu harekata kuzey (Adapazarı) ve güney (Menderes) bölgelerindeki birer tümen gösteri saldırıları yaparak katılacaklar, ordu karar-• gahı

15 Mart 1921″de Bursa”ya gelecek, harekata 23 Mart 1921″de başlanacaktı. Sonradan 3. Kolordu”nun
saldırı yönü olan Eskişehir”den vazgeçildi. Başka bir hedef verilerek Afyonkarahisar yönünde saldırması ve şehri ele geçirmesi Uşak Afyonkarahisar Eskişehir demiryollarını elde etmeye önem vermesi istenmiştir. Bu değişikler, harekatı asıl hedeften (Eskişehir) uzaklaştırması bakımından Yunan kuvvetlerinin zararına gelişmiş, belki de 2. İnönü savaşını kaybetmelerine sebep olmuştur. Bu savaşta Türk kuvvetleri: Batı Anadolu bölgesindeki genel harekata katılan Türk kuvvetleri, Batı ve Güney cepheleri kumandanlıkları ile, Kocaeli grubu kumandanlığı, Kastamonu ve dolayları kumandanlığı birlikleri idi. 1. İnönü savaşından sonra tuğgeneralliğe yükselen İsmet Paşa kumandasındaki Batı cephesi Kumandanlığı, dört piyade tümeni, bir süvari tümeni, bir süvari alayı ve cepheye bağlı birliklerden, Refet Paşa kumandasındaki Güney Cephesi Kumandanlığı ise 12. Kolordu ile 3. piyade tümeni, üç süvari tümeni ve cepheye bağlı birliklerinden .kurulu idi. Türk deniz gücünde 1. İnönü savaşından beri bir değişiklik olmamıştı. Genelkurmay Başkanlığı”nın ana fikrine göre: Kuvvet ve durum üstünlüğü elde edilinceye kadar stratejik savunmaya devam edilecek. Batı ve Güney cepheleri karşısında gelişecek, bir Yunan saldırısı, önce İnönü ve Dumlupınar bölgelerinde karşılanacak, daha sonra belirecek asıl saldırı cephesine karşı kesin sonuçlu bir karşı saldırıya geçilecekti. Kocaeli grubu da Yunanlıların bu cepheden kuvvet kaydırmalarına engel olacaktı. Yunanlılar 23 Mart 1921″de cephe boyunca ileri harekete başladılar. Batı Cephesi Kumandanlığı Birlikleri, 3. Yunan Kolordusu”na karşı başarılı oyalama savaşları vererek 26 Mart”ta inönü”ye çekildiler. Yunan kuvvetleri 26 Mart”ta İnönü”ye geldi. Saldırı 27 Mart”ta başladı. 28 Mart”ta sağ kanada, 29 Mart”ta her iki kanada da saldıran düşman, kanlı çarpışmalar sonunda bazı başarılar elde etmeye başladı. 30 Mart”ta savaş çok şiddetli bir şekilde devam etti. Batı Cephesi KuJ mandanı”nın 30—31 Mart gecesi aldığı tedbirlerle 31 Mart sabahı karşı saldırıya başlayan sağ kanat grubunun harekatı başarı ile gelişti. Bu durum karşısında 31 Mart- 1 Nisan gecesi başlayan Yunan çekilme hareketi, 1 Nisan akşamı- hızla devam etti. Düşman, gerek savaş alanında, gerekse çekildiği yerlerde birçok savaş malzemesi bırakıyordu. Batı Cephesi Kumandanı ismet Paşa, II. inönü zaferinin müjdesini 1 Nisan 1921″de T.B.M.M. Başkanı Mustafa Kemal Paşa ile Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa”ya bildirdi.

Güney Cephesi “ndeki harekatta Yunan I. Kolordu kuvvetlerinin Dumlupınar bölgesine yaptıkları saldırı sonunda çekilmek zorunda kalan Güney cephesi kuvvetleri, iki gruba ayrılmıştı. Refet Paşa kumandasındaki grup, Altıntaş yönünde, Albay Fahrettin kumandasındaki grup ise, birçok savaşlar yaparak, Afyonkarahisar”ın doğusuna çekilmişti (27 Mart 1921). Bu bölgedeki Yunan saldırısı Çay-Bol-vadin hattında durdurulmuştu. Bununla birlikte inönü bölgesine saldıran birliklerin yenilmesi üzerine, çekilmek zorunda kalmışlardır.

2. İnönü savaşında Yunanlılar yine yenilmiş oluyorlardı. Verdikleri ağır kayıplara karşılık stratejik ve taktik alanlarında bir kazançları olmamıştır; askerî ve politik alandaki prestijleri biraz daha sarsılmıştır. Kazanılan bu zafer sayesinde, 1. inönü Savaşı“ndan sonra elde edilen politik sonuçlar kuvvetlendirilmiştir. Bu arada Fransa ile görüşmeler başlamış, Fransızlar Zonguldak”tan, italyanlar Antalya”dan çekilmeye başlamışlardır. Ruslar, Yunanlıların Anadolu”da yaptıkları tahriblerden dolayı fliatt yardımda bulunmuşlar ve İngilizler, Malta”ya götürdükleri Türk aydınlarından bir kısmını serbest bırakmışlardır.

1. İnönü Savaşıyla ilgili bilgi edinmek istiyorsanız sayfamızda bulunan 1.İnönü Savaşı adlı konuyu okuyabilirsiniz.

tarihinde yayınlandı tarafından — 1 Yorum

İnönü Savaşları – 1. İnönü Savaşı Ve Nedenleri

1.İnönü1. İnönü Savaşı, Batı Cephesi Kumandanlığı kuvvetlerinin büyük bir kısmının, Çerkez Ethem ayaklanmasını bastırmak üzere Kütahya bölgesinde bulunduğu bir döneme rastlamaktadır. Bu sırada Güney Cephesi Kumandanlığı Kuvvetleri de aynı amaçla Gediz bölgesinde toplanmıştı. Bu sebeple 6 Ocak 1921’de Yunan ileri harekeli başladığı zaman Türk kuvvetlerinin, savunmaları gereken İnönü vo Dumlupınar bölgelerine kaydırılmalar, büyük problem olmuş ve güçlükle başarılmıştır.

Mevsim şartlarının uygun olmadığı bir sırada, Yunan kuvvetlerini hazırlıksız olarak stratejik bir saldırıya zorlayan sebep, sadece Çerkez Ethem ayaklanmasının yarattığu uygun durum değildi. Bunda, Yunanlıların 1920 yılı sonundaki iç ve dış politik durumları da rol oynamıştı. Yunan ordusu komutanlığının savaş planı. Bursa ve Uşak bölgelerinden hareketle stratejik bir hedefe yöneltilen bir manevradan ziyade belirli amacı olan bir saldırı niteliğini taşıyordu.

1. İnönü savaşı başlamadan önce 3. İzmir Kolordu Komutanlığı, karargâhı ve bağlı birlikleriyle Buraa’da idi. Kolordu emrindeki birlikler, Bursa-Gemllk-İzmit bölgesinde bulunuyordu. 1. Kolordu Komutanlığı, karargâhı ve bağlı birlikleriyle Uşak’ta yerleşmişti . Bu kolordunun tümenleri Uşak-Buldan-Alaşehir bölgesindeydi. Saldın İçin-hazırlanan planın ana çizgilerine göre : 3. İzmir Kolordusu, esas saldırı grubu olup, kuvvet çoğunluğu güney yanında olarak, Bursa-Es klşehir yönünde İlerleyecek ve Türk ordusunun Eskişehir yönünde çekilmesini Önleyecek. I. Kolordu saldırı grubu Uşak-Afyonkarahİsar yönünde İlerleyecek ve bölgedeki Türk kuvvetlerinin kuzeye kaydırılmasına engel olacaktı.

Yeni kurulmakta olan Türk Ordusunun Batı Cephesi İçin özel bir harekat planı yoktu. Genel Kurmay Başkanlığı’nın Batı ve Anadolu bölgesindeki harekat için ana fikri; Anadolu’da düzenli milli bir ordu kuruluncaya kadar Yunanlılara karşı stratejik savunma yapmaktı. Bu tarihlerde milli hükümetin alinde hiçbir deniz gücü bulunmuyor, Batı Cephesi için bir nakliye filosu kurulmaya çalışılıyordu. Hava gücü olarak da dört uçak vardı.

Yunan İleri harekatı başladığı gün kütahya- gediz bölgesinde, Çerkez Ethem ayaklanmasını bastırmaya çalışan Batı ve Güney cepheleri kumandanları buluşarak Çerkez Ethem’e Karşı yürütülmekte olan harekatın geçici olarak durdurulmasını Yunanlılara karşı İnönü ve Dumlupınar bölgelerinde savunma yapılmasını; bölgede toplanacak birliklerin hemen İnönü bölgesine gönderilmesini; Çerkez Ethem karşısında, Gediz bölgesinde 61. Tümen ve I. Süvari Tugayı İle önce Kütahya’ya kadar oyalama ve Kotan bölgesinde savunma yapılmasını güney Cephesi Kumandanlığı birliklerinin de Afyonkarahisar ve Dumlupınar bölgelerine gönderilmesini kararlaştırmıştır.

Yunan saldırısının başlaması üzerine Batı Cephesi Kumandanlığı birlikleri 6-8 Ocak 1921 günleri arasında oyalama savaşlarıyla, Yunan ileri hareketini yavaşlatmışlar ve İnönü bölgesindeki görev yerlerine çekilmişlerdir. İlerlemelerine devam eden Yunan kuvvetleri 8 Ocak akşamı İnönü , bölgesine geldiler. Bu süre Çivril’in bir Yunan birliği tarafından işgalinden başka önemli bir olay olmadı. 9 Ocak’ta Yunanlılar İnönü mevzii sol (güney) kanadına saldırmışlarsa da, Türk birlikleri tarafından durdurulmuşlardır. Kuzeyden ilerleyen Yunan grubu, Yenişehir’den daha doğuya geçememiştir. 10 Ocak’ta Yunanlılar saldırılarına büyük bir şiddetle devam ettiler. Bu çarpışmalara katılan Yunan birlikleri, yaklaşık olarak iki piyade tümeni, bir süvari tugayı ve kolorduya bağlı birliklerdir.
Buna karşılık Türk birlikleri eksiklikleriyle 24. Tümen, 4. Tümen ve 11. Tümen’di.
10 Ocak 1921 gününde yapılan savaşlar çok çetin geçmiştir. Türk birliklerinin savunması karşısında Yunan saldırısı gücünü kaybetti. Yunanlılar 10-11 Ocak 1921 gecesi çekildiler. Bunun üzerine süvari tugayı Yunanlıları Bursa doğusundaki çıkış bölgelerine kadar kovalamıştır (11-13 Ocak 1921). 1. inönü Savaşı, Batı Cephesi ‘ndedüzenli ordu birliklerinin ilk başarısıdır. Bu başarının siyasi alanda da önemli etkileri olmuştur. Bu arada Londra Konferansı (21 Şubat 1921)’na T.B.M.M. Hükümeti de çağırılmış, Türk-Sovyet görüşmelerine yeniden başlanarak Moskova Antlaşması imzalanmıştır (16 Mart 1921)